789 / 1821
MAR IO LEONI E LA
“
LU I SA D ' AST
S
c e n a
6*.
M a r c h e s e ,
un giudice, birri e detto.
F r in c o .
’N dAver. E adess a peul
S e n te
la sòa sentenssa.
(Afferra la dichiarazione)
A v ó c a t.
Ah!... còla carta!
(Si slancia per
strappargliela, ma i trattenuto dalla catena al piede,
che lo butta in ginocchio. S ’ode la musica)
L'inno!... Luisa!... A l’han tradirne, i vij!
(
Singhiozzando, declama)
• Senssa n’amis al mònd, scassa, tradì,
Mangiand un toc 'd pan... dia carità...
Fra ij dólór e ij stent... meuir la famla...
del còndanà... ».
F rin c o .
(Al giudice)
Basta, basta! Sòr giudice, ch’a lesa.
A t t o I I I .
Misera stanza. Porta in fondo. A destra scaletta d’accesso a stanza un po’ più elevata. Finestra. Tavolo.
S
c en a
i
».
L u is a ,
assopita presso la finestra.
M a rch
e
L ò re n ss ,
al tavolo, parlando sottovoce.
M a r c h .
(Indicando
L u isa )
A
sm ia che drinta
’1
cheur ’na
[vòs
segreta
A dia la vrità... A j ’è nen mezzo
D* decidla a destachesse de la fnestra.
La neuit a l ’ha passala còn j ’euj fiss
’N sla porta dia persòn.
L ò r e n s s .
Povra Luisa!
M a rc h .
A gnente a l’han valù le mie parole
Per indùvia a ’rtiresse... A mé scòtava.
E sòcróland la testa am respòndìa...
I sòn stait 11, se
re
and ’d cònsòlela,
Fifla dop mesaneujt... ma peuj l’ha piarne
La seugn... A sòn tre neujt ch’i deurmò nen,
E sòn camparne là, ’n mòment, ’n sèi let.
A l ’alba i sòn tòrnà, e... la Luisa
A l ’era sempre là, sfinìa... Adess
L ’è ’ndurmisse un mòment. Guarda, Lòrenss,
A smia nen ’na madona?... Oh, disme tl
S’a j ’è d’ bòn sang a fè piórè còl angel!
Oh si, se Secòndin l ’aveissa pura
Gnun aòtri cònt da rende al Padre Eterno,
Còle lagrime
11
d’an sla còssienssa
Gnun a pòdrà gavei-je...
L ò r e n s s .
Andòma, pare,
I negò pà che... già che... fifta mi...
M
arch
. Oh, ri, dco ti. va ’ là, cativ sògett,
T ’ hass fait i to dòi còlp...
L ò r e n s s .
Già ch’i l’hai faje,
Oh, crindA (i), s’i l’hai faje!... Ma mi, pare,
D‘ còle madone
11
da tnl da cònt
I n’hai pà gnufle. Mi l’hai mach la tifta;
E da tensme d* campucc a tensme d ’ sang,
A sòn tuti dòj rAss... Ma guardè, pare.
Mi gnun am serca, mi. £ l marches ’d Frinc
A
preferiss cassè le bestie fifle.
Ma. i giurA an verità, l’avria pi car
Che, anvece dl’avAcat, mi...
March.
Cintò!... Pian!
Luisa.
(Sogna)
«A
deurm per ti. ’n persòn, «l'umida paja...
».
March. A
seugna, e a va disand
j
'ultimi vers
Ch’a
l’ha scritt Secòndin... I'erìò profeta?
L ò r e n s s .
E di’ che còl brigant d’un marches Frinco
L ’è
ciapasse la cròs e mila dogi!
Oh,
si
16
ancòntrò còn la ciòs slé stomi,
Còm’a
l’è vera ch’i l’hai nom Lòrenss,
E ch’i fass
1
tensiòr, senssa paura
D’ macieje la divisa, ij la s’cianch via!
M a rch .
(Preoccupato di Lmsm)
A
l’è Mi— a ’ndeurmi... E nen pAdeila
Decide a chitè
1
post!... Dia, per che Ara
Ch’a l’è
teà...
còla fòoanòn...?
(i) Per
cribbió,
una delle tante interiezioni popolari.
L ò re n ss .
O pare,
I piòrò se mi ij pensò... I lò sai nen.
A l'óra che.*., però mi adess i seurtò
A piè d'infòrmassiòn. D' pòdeilò vèdde
A meujre, an la dàn nen...
M a rch .
Perchè?
L ò re n ss .
Perchè
A lò fusiliò nen an piassa d’armi.
Ma ant la còrt dia pèrsòn...
M a rch .
Oh, mej ancóra;
Còsi Luisa ai véddrà nen passè.
L u is a .
(Sogna)
«No, Secòndin, perchè t ’ veule lasseme? »
M a rch .
Va, va, me car Lòrenss, lestò. Ass desvla.
(L ò r e n s s
esce).
S
c e n a
2».
M a r c h
e
L u is a .
L u isa .
Ma sent... Oh, senti... Oh, mi.
(Svegliandosi)
Pare, i
[sugnava:
Sugnava che Scòndin, ecco, an chitava,
Pr’andè lòntan lòntan...
M a rch .
(Oh teh!... N’idea!)
Purtrop quaich volta i seugn, cara Luisa,
A sòn n’avertiment...
L u isa .
Cosa ch’i dije?
M a rch .
Che forsse Secòndin dòvrà lassene...
L u is a .
Lassene? Oh, mi d’ capive l’hai paura.
A deuv muri?
M a rch .
Nen meuire.
Ma
l’esilio...
L u isa .
L ’esilio? O pare, i tòrnò a respiri...
M a rch .
(Se t ’ saveisse che esilio!)
L u is a .
E perchè mai,
Perchè dòvròm-ne separasse anidra?
Lò seguitròma sempre, e sempre ansema
I staròma còn chtel, tnisendie *1 post
Dia patria, d'ij amis... Ma chi, ma chi
A l'ha dave la neuva?
M a rch .
X marches Frinco:
I l’hai tròvalò jer...
L u is a .
E
1
marches Frinco?
Anidra... oh mi... a peul nen esse vera.
’Na bAAa neuva, o pare, a peul nen murte
Per nAi, da còla bòca...
M a rch .
E perchè mai?
A s’odiò Frinco e Secòndin, l’è vera,
Ma l’esilio d’ me fieni a l’è vendetta
Ch’a peul baatè pér ti crudel marrhcs
L
uisa
. Mi cosa dì, sai nen... ma ai, ’nt’ el cheur
L’hai ti presentiment d’aòtre fbsgnwie.
CAI om a l'è aa jena, e per le jeae
Ai veul ti mag.
M a rch .
Va bia... ma, per adem,
Gnente aa fa chérde che... Bugna ralmi—n.
E disme ’n pock. A smijlA aacòr aea tea
D’aadete a ripAeé?